سیف‌الدوله که بود؟

سیف‌الدوله فرزند عضدالدوله پسر فتحعلی شاه است که طی چند دوره حاکم ملایر بوده است. پس در واقع سیف‌الدوله برادرزاده‌ی شیخعلی میرزا محسوب می‌شود. او اولین بار در سال 1300 هجری قمری از طرف ناصرالدین شاه به حکومت ملایر و تویسرکان منصوب شد و فعالیت‌هایش مجموعاً موجب آبادی و توسعه‌ی بیشتر ملایر شد. از جمله در سال 1304 هجری قمری در شمال شرقی ملایرِ آن روزگار، در دامنه‌ی «کوه گرمه»، باغ وسیع و ساختمان‌های تازه‌ای با نام «پارک سیفیه» ایجاد کرد و سالیان سال، با صرف وقت و هزینه‌ی فراوان، تلاش کرد که این مکان به صورت یک گردشگاه عمومی و شهر کوچک و زیبا تبدیل شود.

در این پارک، یک مسجد و حمام در کنار ساختمان‌های زیبایی ایجاد کرد. به کوشش او پارک سیفیه دارای گل‌کاری‌ها، استخرها و خیابان‌های تمیزی شد. سیف الدوله یک مدرسه و بیمارستان نیز تأسیس کرد که در رشد شهر ملایر بسیار مؤثر بود.

در دوران مشروطه، توجه به مسئله‌ی ارباب و رعیتی و تملکی که سیف الدوله بر بسیاری از زمین‌های ملایر داشت، باعث شد که برخی از مردم ملایر او را مستبد بدانند و علیه او معترض شوند. به این ترتیب جمعی از مردم به حق و جمعی به ناحق به شکایت از او برخواستند. در این روزگار لشکرکشی‌ها و نبردهای مربوط به روزگار مشروطه ملایر را نیز تحت تأثیر قرار داد. سیف الدوله بر کنار شد و ملایر چندین بار مورد هجوم گروه‌های مختلفی قرار گرفت. در این هجوم‌ها پارک و مردم ملایر غارت‌گری‌ها و صدمات زیادی دیدند. مدتی بعد سیف‌الدوله برای دوران کوتاهی حاکم اراک شد و سپس با شکست هم‌فکرانش عزل شد و تحت تعقیب قرار گرفت. پارک سیفیه بار دیگر به غارت رفت و املاک سیف الدوله در تهران توقیف شد. پس از مدتی جریمه‌ی سنگینی از او گرفته شد و با رفع توقیف از اموالش به ملایر بازگشت. سیف الدوله بقیه‌ی عمرش را صرف جبران خرابی‌های پارک سیفیه کرد. در سال 1336 هجری قمری دوباره برای مدتی حاکم ملایر شد و سه سال بعد درگذشت.

او ضمن تعمیر و تجدید ساختمان پارک، یک مقبره بر روی تپه‌ای با صفا برای خود بنا کرده بود و چند روستا را برای نگه‌داری از پارک سیفیه وقف کرده بود.

منبع: ابراهیم صفایی، تاریخ ملایر، چاپ شرق، ص 51 تا 55.