شیره‌پزی

جشنواره شیره‌پزی ملایر

جشنواره شیره‌پزی ملایر نقطه عطفی برای کشاورزان و روستاییان ملایری است. همه ساله در اواخر شهریور و اوایل پاییز در ملایر و روستاهای اطراف برداشت محصول انگور انجام می‌گیرد. از این محصول دو فرآورده اصلی شیره و کشمش تهیه می‌شود البته محصولات دیگری چون سرکه انگور، باسلق، سکنجبین و … از دیگر محصولات تهیه شده از انگور است.  اما مهمترین محصول تولیدی در این زمان شیره است زیرا این محصول که از آب انگور تازه تهیه می‌شود بسیار پر زحمت است و تهیه آن زمان‌بر است.

 اوج کار روستاییان ملایر در جشنواره شیره‌پزی به نمایش گذاشته می‌شود زیرا شیره‌های تهیه شده توسط آن‌ها در جشنواره به فروش می‌رسد و افراد می‌توانند برای تهیه این محصول مرغوب و تازه به روستای مانیزان که محل برگزاری جشنواره است مراجعه کنند.

تیم شیخعلی میرزا هم از اوایل شهریور درصدد تامین محصول مناسب برای شماست تا چنانچه نتوانستید به صورت حضوری در جشنواره شرکت کنید به محصولات تازه و مرغوب دسترسی داشته باشید.

همچنین اگر تمایل به حضور در جشنواره را دارید شیخعلی میرزا به همراه دوستان خود در نوشیجان گشت برنامه توری را فراهم کردند( یک روزه دو روزه و سه روزه) تا بتوانید علاوه بر حضور در جشنواره و بازدید از باغ‌های انگور و مشاهده فرآیند‌های تولید محصولات، از ملایر زیبای ما هم دیدن کنید.

توضیحات بیشتر و ویدیو این دعوت را می‌تونید از اینجا مشاهده کنید.

کیک شیره

کیک با شیره انگور؟

شیره انگور یکی از محصولات جـانبی میـوه انگور اسـت. این محصول از  انگورهاي سالم و رسیده درخـت انگـور و بـا اسـتفاده از روش هـاي فیزیکی تهیه می­‌شود.کاهش فعالیت آبی محصول، عمـدتاً از طریـق تغلیظ توسط تبخیر و با کمـک مـواد ترسـیب کننـده جهـت تکمیـل رنگ‌بري و تصفیه صورت می‌پذیرد. شیره انگور نقش مهمی به‌ عنوان منبع طبیعی حاوي قند و مواد معدنی بالا در تغذیه انسان به عهده دارد و به صورت سنتی و همچنین در صنایع مختلف از جملـه فـرآوده‌هـاي آردي به کار می‌رود. قندهاي عصاره انگور عمدتاً از فروکتـوز و گلـوکز است و از این نظر مشابه شیره خرما و عسل می‌باشـد.

تولید انگور در ایران حدود سه میلیون تن است که از ایـن نظر مقام هفتم را در جهان دارد و حدود 5 تا 20 درصد انگورهاي تولیدي در ایران براي تهیه شیره انگور مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کیک از جمله محصولات پرطرفدار صنایع نانوایی و قنادي اسـت، آرد، شکر، تخم مرغ و چربی ترکیبات اصلی در تولید کیـک محسـوب می‌شوند و هر کدام نقش مهمی را در ساختار و کیفیت محصول ایفـا می‌کنند.

شـکر از ترکیبـات اصـلی و معمول موادغذایی است که علاوه بر نقش شیرین کنندگی ویژگی‌هاي عملکردي فراوانی در فرآورده‌ها ایفا میکند. با وجود تمام فواید ساکارز، به دلیل ارتباط با برخی مشکلات سلامتی مانند فشارخون، بیماري‌هاي قلبی عروقـی، فسـاد دندان، چاقی، مضر بودن براي بیماران دیابتی، پژوهش‌هاي روزافزونی جهت یافتن جایگزین‌هاي مناسب شکر در دست انجام است.

از مشکلات پیش رو هنگام جایگزینی شکر بـا سـایر شیرین‌کننده‌ها، یافتن شیرین‌کننده مناسب است. جایگزینی که باعث ایجـاد طعـم مطلـوب و مشـابه شکر در محصول، و حفظ کیفیت فرآورده طی دوره نگهداري بشود. شیره انگور در مقایسه با ساکارز داراي مزایایی می‌باشد از جملـه: تمایل کم به قندك زدن (شـکرك زدن)، دارا بـودن خاصـیت جـذب رطوبت بالاتر وقدرت شیرین‌کنندکی بیشتر می‌باشد.

نتایج مقاله

در این مقاله شیره انگور با درصد هاي مختلف جایگزین ساکارز در فرمولاسیون کیک شـد. بـا افـزودن شـیره انگـور قـوام و حجـم مخصوص خمیر افزایش یافت. رطوبت کیک‌هاي حاوي شیره انگـور در مقایسه با نمونه شاهد بیشتر شد و حجم کیک بـا افـزایش شـیره انگور کاهش یافت. سفتی بافت با افزودن شیره انگور کاهش یافت و افزودن شیره انگور موجب افزایش تیرگی و حالت قرمزي در محصول گردید.در نهایت نمونه با 40 درصد شیره انگور  بـالاترین امتیـاز ارزیـابی حســی را کسـب نمــود.

توليد و بررسي خصوصيات کيک اسفنجي توليد شده با شيره انگور

 

انگور

تاریخچه انگور و کشمش

انگور یکی از میوه‌های تاریخی است. که از دیرباز انسان‌ها از آن استفاده می‌کردند. به طوری که انگور پیش از پیدایش غلات، به طور فراوان در جنگل وجود داشته است. و قدمت آن را حدود 7 هزار سال تخمین می‌زنند.

در روایات موجود است حضرت نوح(ع) نخستین کسی بود که به پرورش انگور پرداخت. دوران فنیقی ها و آشوری ها در مصر، پرورش انگور وجود داشته است و در دوران هامورابی، پادشاه بابل در 1670 سال قبل از میلاد، تاکستان های فراوانی در منطقه رودخانه دجله و فرات وجود داشته. و بر طبق نظریه مورخین بذر انگور از مناطق نامعلوم توسط شخصی به نام “سایبولد”به جنوب آرارات و شرق دجله (تقریبا منطقه آذربایجان و کردستان امروزی) منتقل شده است.

عرب‌ها نیز در کشت وپرورش انگور سهم به سازیی دارند. از قرار معلوم ملت یهود انگور را به یونان و بعدها به ایتالیا وارد کردند. سپس در کشورهای اروپایی و مخصوصا فرانسه کشت آن معمول شد.

جالب است بدانید انگوری که اولین بار کشمش از آن درست شده، در مصر و ایران حدود 2000 سال قبل میلاد مسیح، کشت می‌شد و در کتب عهد عتیق، انجیل و قرآن هم از آن نام برده است.

در ابتدا پیدایش کشمش، رومی ها و یونانی ها اماکن مذهبی‌شان را با انگور و کشمش تزیین می‌کردند و کشمش را به عنوان جایزه به افراد برنده در مسابقات ورزشی می دادند. تا قرن بیستم ترکیه، ایران و یونان تولید کننده گان اصلی کشمش بودند. و در اواسط قرن بیستم آمریکا و استرالیا به عنوان دومین تولید کننده بزرگ کشمش در جهان شناخته شدند.

امروز صنعت کشمش آمریکا در ایالت کالیفرنیا (اولین مکان تولید کشمش در سال 1851) متمرکز است.

تا قبل از جنگ جهانی دوم، ایران بزرگ ترین و مهم ترین کشور تولید کننده کشمش و شیره انگور در جهان بوده است.

از مقاله “تحلیل راهبردی و بازاریابی کشمش” زهرا سایه وند زمستان 1396

اگر دوست دارید با خواص کشمش آشنا شوید توصیه می کنیم مقاله ۱۰ نکته تغذیه درباره فواید کشمش را مطالعه کنید.

کشمش

کشمش‌های تیزابی (کشمش پلویی و سبزه)

ما در فروشگاه اینترنتی شیخعلی میرزا ۵ نوع کشمش داریم که  ۲ مدل کشمش غیرارگانیکِ کارخانه است؛ کشمش پلویی طلایی و کشمش پلویی سبزه ای دو مدل کشمش‌های تیزابی هستند.

همانطور که می دانید کارخانه ها برای نگه‌داری بیشتر موارد غذایی به آن ها مواد افزودنی مجاز اضافه می‌کنید که اصطلاحا به آن “تیزاب” گفته می‌شود. در این مقاله به اهمیت تیزاب در این فرایند می‌پردازیم:

اسـتفاده از محلـول تیزابـی، زمـان خشـک‌شـدن انگـور را کـم می کنـد. به این صـورت کـه املاح قلیایی روی حبه‌های انگور شـکاف‌های بسـیار ریـزی ایجاد می‌کنند کـه باعـثِ افزایـش شـدت تبخیـر حبـه‌ها و خشـک‌شـدن آنها می‌‌شـود. به طـوری که مـدت خشـک شـدن را از چند هفته بـه چند روز کاهـش می دهد

اصـول اسـتفاده از روغـن و عمـل تیزابی كردن به منظور شـفافیت بخشـیدن به میـوه، بهبـود كیفیـت آن و حفظ رنگ، طعم و اسـانس‌های طبیعی آن اسـت. آغشـتن روغـن بـه انگـور باعـث پرشـدن شـکاف‌ها و منافـذ سـطحی میـوه از روغن شـده و مانع نفـوذ میکروب‌هـا و اسـپورهای قـارچ به داخـل میوه می‌شـود. در نتیجه از فسـاد میوه و سـیاه شـدن انگـور جلوگیـری می‌کنـد و در ضمـن بـا ایجـاد حالت به خصوصی شـبیه ترک‌هـای ریـز در سـطح میوه، مانع ایجاد شـکاف‌های عمیق و شـكرك زدگی در سـطح میـوه مـی‌شـود. و با اسـتفاده از محلول تیزابی زمان خشـك شـدن انگور كوتاه می‌شـود.

این نوع کشمش‌های تیزابی بسیار مناسب صادرات و نگه‌داری طولانی مدت هستند. و به اسم‌های تجاری golden raisin (کشمش پلویی طلایی)  و sultana raisin (کشمش پلویی سبزه) معروف می‌باشند.

منبع: بارگاه های نوین تولید کشمش بهداشتی – محمدعلی نجاتیان

ناشر: مؤسسه ی آموزش عالی علمی-کاربردی و مهارتی جهاد کشاورزی

۱۰ نکته تغذیه ای در مورد فواید کشمش

  • میـوه خشـک مغـذی اسـت و ماننـد دیگـر خشـکبارها در تمـام سـال یافـت مـی شـود. غـذای پرانـرژی، کـم چرب و کم سـدیم بـوده و برای افـرادی با رژیـم های غذایـی کـم سـدیم، خـوردن کشـمش بسـیار مفیـد خواهـد بود.
  • منبـع خـوب هورمـون اسـتروژن، ویتامیـن هـا و عناصـر مغـذی همچـون آهن، پتاسـیم، کلسـیم، ویتامیـن B و D اسـت. هـر 100 گـرم کشـمش، حـدود 88/1 میلـی گـرم آهـن دارد، در حالـی کـه 100 گرم گوشـت گاو بین 4-2 میلی گرم آهـن دارد. یعنی هـر600 گـرم کشـمش، 90 درصـد آهـن مـورد نیـاز روزانه بـدن را تأمین مـی کند.
  • کشـمش میزان کلسـترول بد (Ldl) را در خون کم کرده و باعث کاهش بیماری قلبـی مـی شـود. اگـر به مدت 4 هفتـه هر روز کشـمش مصرف کنیـد، آنتی اکسـیدان در خـون افزایـش و Ldl کاهـش می یابد
  • این میوه خشک باعث عملکرد صحیح رگ های بدن می شود.
  • بـا وجـود شـیرین و چسـبناک بودن بـر دندان اثر مخربـی ندارد، حتـی می گفـت این میوه خشـک از فسـاد دندان جلوگیـری می کند.
  • تحقیقـات نشـان داده اسـت کـه ورزشـکارانی که قبـل و در حیـن ورزش، حدود یـک فنجان کشـمش مصرف مـی کنند، بهتر از بقیه افراد سـلول های بدن را از آسـیب حفظ مـی کنند.
  • در جلوگیـری از اسـترس، سـرطان، درمـان بی نظمی معده، یبوسـت و عملکرد صحیـح رگ های بدن موثر اسـت.
  • کشـمش بـا داشـتن قنـد فروکتوز، خاصیـت مصرف سـریع انـرژی و کاهش وزن نیز دارد.
  • کشـمش باعـث خـوش بویـی دهـان، تقویـت اعصـاب، رفع سسـتی و رخـوت از بـدن، کاهـش اسپاسـم یـا گرفتگی عضلانی و از بین رفتـن آب اضافی بدن می شـود.
  • کشـمش برای سلامت اسـتخوان ها و جلوگیری از پوکی اسـتخوان نقش مهمی را بـر عهـده دارد. بـه همیـن دلیـل، مصرف آن بـرای زنان قبل از یائسـگی بسـیار مفید است.

 

منبع: بارگاه های نوین تولید کشمش بهداشتی – محمدعلی نجاتیان

ناشر: مؤسسه ی آموزش عالی علمی-کاربردی و مهارتی جهاد کشاورزی

انواع کشمش

روش‌های تهیه انواع کشمش

در این نوشته تلاش می‌کنیم مختصری از مشاهدات و نتایج مقاله‌ای را که در دانشگاه ملایردرباره تهیه کشمش نوشته شده است با شما به اشتراک بگذاریم.

کشمش دومین فرآورده انگور جهان و نخستین فرآورده انگور در ایران است.  این محصول با فرآوری و خشک شدن حبه­‌های انگور به دست می‌­آید. با توجه به تولید بالای انگور در کشور، بهینه‌سازی روش‌های تهیه به منظور افزایش تقاضا در بازارهای جهانی ضروری است. هدف از تهیه کشمش افزایش زمان ماندگاری میوه انگور می­باشد.

این فرآیند شامل حذف رطوبت با استفاده از عمل تبخیر تا حد رسیدن به یک آستانه خاص است. تا بتوان محصول را برای مدت طولانی انبار کرد.

خشک کردن در:

از جمله روش‌های تهیه این محصول است.

روش‌های مختلف خشک کردن تأثیر معنی‌داری بر زمان لازم برای تهیه کشمش، سرعت خشک شدن و عملکرد کشمش تولیدی دارند که این اختلاف در سرعت خشک شدن روی بسیاری از شاخص های بیوفیزیکی و بیوشیمیایی تأثیر گذار است.

نتیجه گیری درباره اثر روش‌های خشک‌کردن انگور بر خواص کشمش

در این مقاله، روش‌های مختلف خشک کردن انگور از نظر شرایط و زمانبندی بررسی شده است. نتایج آن نشان می‌دهد که در روش‌هایی که از ماده افزودنی استفاده می‌شود، سرعت خشک شدن بالاتر است. این افزایش سرعت منجر به تفاوت‌هایی در مواد مغذی کشمش می‌شود.

روش تیزابی به دلیل تبدیل انگور به کشمش در بازه زمانی کمتر، میزان اکسید شدن ترکیب های فنلی و فلاونوئیدی در مقایسه با روش های آفتابی و سایه خشک کمتر بوده است. همچنین افزون بر ارزش تغذیه‌ای بالاتر ظرفیت آنتی اکسیدانی بالاتری نیز خواهد داشت.

در روش تیزابی غلظت بالاتر قندهای محلول فروکتوز، گلوکز، ساکارز، رافینوز و اسیدهای آلی (به استثناء اسید آسکوربیک) در مقایسه با دیگر روش ها مشاهده شده است.

در پایان با توجه به تفاوت مشاهده شده در غلظت قندها، عنصرهای کانی، اسیدهای آلی و ترکیب‌های آنتی اکسیدانی انواع کشمش‌های مورد بررسی، این فرآورده‌ها می‌تواند پاسخگوی سلیقه های مصرفی متنوع‌تری هم به لحاظ غذایی و هم دارویی باشد.

نخستین مدارس ملایر

قدیمی‌ترین مدرسه‌ی ملایر، در سال 1285 شمسی (یعنی 115 سال پیش) به کوشش مرحوم سیف الدوله با مدیریت «مجد السادات» در پارک ایجاد شد. چندین سال بعد، مدیر مدرسه‌ی پارک، «مرحوم خان‌باباخان» در داخل شهر، مدرسه‌ی چهار کلاسه‌ای بنا نهاد (1293 شمسی). این مرد بسیار متدین و در کار تعلیم و تربیت جدی بود. او چندین سال صادقانه در ملایر خدمت کرد و باعث گسترش دانش و ادب در میان جمع بسیاری از جوانان ملایری شد.

«خان‌باباخان» در ملایر با نام «مدیر» معروف بود و مدرسه‌اش که «مدرسه‌ی علمی اسلامی» نام داشت، عموماً با نام «مدرسه‌ی مدیر» شناخته می‌شد. در سال 1295 مدرسه‌ی ابتدایی و متوسطه‌ی آمریکایی در ملایر تأسیس شد. دکتر نجفقلی خان طبیب حاذق و روشنفکر ملایری، در این راه کوشش کرد و با هیئت‌های مذهبی آمریکایی در همدان تماس گرفت و آن‌ها را تشویق به تأسیس مدرسه در ملایر کرد. هزینه‌ی ساختمان و اثاثیه‌ی این مدرسه را هم «مرحوم اسدالله خان لطفعلیان» تدارک دید و سال‌ها این مخارج را به عهده داشت.

از جمله‌ی معلمین پر تلاش در مدرسه‌ی آمریکایی می‌توان به «جرج زیکلر»، «جان واتسن» و «خانم واتسن» اشاره کرد. این مدرسه در سال 1309 تعطیل شد و در محل آن یک دبستان پسرانه با نام «دبستان اسدی» تأسیس شد.

در سال 1298 نخستین دبستان دولتی در ملایر، به مدیریت «مرحوم حسینقلی میرزا» تأسیس شد. در سال 1305 هم نخستین دبستان دخترانه با سعی و همت خانم فخر الحاجیه سهرابی به وجود آمد. این دبستان بعدها به نام «دبستان فخریه» معروف شد.

این تلاش‌ها ادامه پیدا کرد و نهایتاً در حوالی 50 سال پیش، ملایر دارای 12 دبستان و 3 دبیرستان پسرانه و 5 دبستان و یک دبیرستان دخترانه بود. در این روزگار روستاهای ملایر نیز دارای چهل دبستان پسرانه و دو دبستان دخترانه بودند که بعضی شش کلاس و بیشترشان چهار کلاس داشتند.

منبع: ابراهیم صفایی، تاریخ ملایر، چاپ شرق، ص 7 ال 9.

مربای زردآلو

مربای زردآلو با شیره انگور

مواد اولیه برای مربا زردآلو:

زرد‌‌آلو
شیره انگور ملایر
(به ازای هر یک کیلو پره زردآلو ۵۰۰ تا ۷۵۰ گرم شیره انگور)
آب

هسته زردآلو‌ها را می‌گیریم و داخل ظرف می‌ریزیم. شیره‌انگور رو با آب مخلوط کرده تا مثل شربت بشود. سپس زردآلو را اضافه می‌کنیم و روی شعله با حرارت زیاد می‌گذاریم تا به جوش بیاد. بعد از اینکه به جوش آمد، شعله رو کم می‌کنیم و میگذاریم تا غلیظ بشه. حدود یک ساعت بعد مربای زردآلو شما اماده است😋

چند نکته تکمیلی:

اول: می‌توانید بهش هل، زعفران یا طعم‌دهنده دیگر اضافه کنیم.

دوم: میزان شیره بستگی به ذائقه شما دارد، می‌توانید بیشتر یا کمتر از مقدار نوشته شده باشد.

سوم: این مربا برای افرادی که دچار کم‌خونی هستند عالیه. چون هم زردآلو هم شیره‌انگور بسیار توصیه شده است و ترکیب این دو فوق‌العاده است.

میتونید دستورهای دیگه این مربا خوشمزه رو از اینجا زیر دنبال کنید.

 

مصاحبه

مصاحبه با هفته‌نامه فرهنگ‌ملایر

– ابتدا خودتان را معرفی کنید.

کیمیا موسوی: ما سه جوان ملایری هستیم. من کارشناسی ارشدم را به تازگی در پژوهشکده‌ی علوم شناختی به پایان رسانده‌ام. امیر برادر من در دانشگاه تهران، تاریخ علم خوانده‌است و پریسا در دانشگاه امیرکبیر، دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت کسب و کار است.

پریسا یارمحمدی: کسب و کار فعلی ما عرضه‌ی محصولات ملایر با بسته‌بندی و ظاهر مناسب است. ما در کنار هر محصولی که ارائه می‌کنیم، داستان‌هایی از تاریخ و فرهنگ ملایر هم عرضه می‌کنیم.

– با چه هدفی شروع به این فعالیت کردید؟

کیمیا: خیلی پیش می‌آمد که بعضی از دوستان و آشنایان ما از شهرهای دیگر به دنبال سوغاتی با کیفیت ملایر بودند. ما متوجه شدیم که در شهرهای دیگر، بعضی اوقات محصولاتی که به نام شیره و کشمش ملایر فروخته می‌شود، محصولات بی کیفیتی هستند و این دارد به وجهه‌ی شهر ما و دارایی‌های فرهنگی آن ضربه می‌زند. برای ما خیلی مهم است که بقیه در مورد شهر ما چه خاطره و اطلاعاتی دارند و آیا ملایر را با تمام ظرفیت‌های فرهنگی و گردشگری‌اش می‌شناسند یا نه.

پریسا: من هم مهمترین هدفم برای شروع، ایجاد فضایی برای عرضه‌ی تصویر خوب و شایسته از ملایر بود. چون واقعاً خلأ فروش محصولات ملایر در بسته‌بندی‌های خوب و زیبا احساس می‌شد.

کیمیا: ما چند هدف داشتیم. اول اینکه بتوانیم سوغاتی‌های ملایر را به صورت درجه یک و با بهترین کیفیت به دست مردم بقیه‌ی شهرها برسانیم و در کنارش در مورد تاریخ و فرهنگ ملایر سخن بگوییم. بعد اینکه به معیشت پایدار کشاورزان و تولیدکننده‌های ملایری کمک کنیم که به واسطه‌ی ما محصولاتشان را به دست مصرف‌کنندگان بیشتری برسانند.

سیدامیر موسوی: برای من جرقه‌ی اولیه در آفریقا اتفاق افتاد. زمانی که در اوگاندا بودم، یک فروشنده‌ی سیاه‌پوست کارتن یک جعبه کشمش را به من نشان داد و گفت: این از ایران آمده؟ نگاه کردم و دیدم کارتن کشمش طلایی است و از ایران آمده. با خودم گفتم که عجب. یعنی محصولات زادگاه پدری من، می‌تواند حتی در یک قاره‌ی دیگر این‌طور مشتری و خواهان داشته باشد؟! از آن به بعد روزی نبود که به کشمش ملایر فکر نکنم یا از آن حرفی نزنم.

– اهداف شما برای آینده‌ی این کار چیست؟

پریسا: اینکه بتوانیم محصولات کشاورزی شهرمان ملایر را در سراسر جهان با کیفیت ارائه کنیم.

سیدامیر: دقیقاً برای من هم این موضوع مهم است. رسیدن به بازار گسترده‌ی جهانی.

کیمیا: یکی از برنامه‌های دیگر شیخعلی میرزا هم، برگزاری تور ملایرگردی، انگورچیدن و شیره‌گیری در ملایر است. همان‌طور که گلاب‌گیری در کاشان یا فصل شکوفه‌های گیلاس در شیراز در صنعت گردشگری این شهرها قابل توجه است، ملایر هم این قابلیت را دارد که در اواخر شهریورماه میزبان گردشگران داخلی و خارجی باشد تا بتوانند شکوه کار دسته‌جمعی و هنر شیره‌پزی کشاورزان ملایری را از نزدیک ببینند و این رویداد، خاطره‌ای از تاریخ و فرهنگ ملایر باشد.

 

– چرا ملایر؟ چرا این کار را در تهران یا شهرهای دیگر انجام ندادید؟

کیمیا: خب ما ملایری بودیم. ملایر واقعاً از نظر تاریخی و فرهنگی غنی است و قابلیت این را دارد که بتوانیم بر مبنای آن پایه‌های کارمان را محکم کنیم. می‌توان ساعت‌ها از ملایر و داستان‌های فرهنگی آن صحبت کرد.

پریسا: طبیعتاً هر شخصی به شهر و وطن خودش علقه‌ی بیشتری دارد. ما هم دوست داریم برای شهرمان کاری کرده باشیم.

امیر: البته به نظر من این رابطه دو طرفه است. یعنی همان‌طور که ما می‌خواهیم به ملایر سودی برسانیم، ملایر هم امتیاز و برتری کار ماست. من یاد گرفته‌ام که برای داشتن مخاطبان جهانی، خیلی اوقات ما باید به سراغ بومی‌‌ترین و شخصی‌ترین داشته‌هایمان برویم. همان‌طور که مثلاً رمان کلیدر محمود دولت آبادی در سبزوار که زادگاه خود اوست، روایت می‌شود و این امتیاز دولت‌آبادی بر نویسندگان دیگر است. اگر دولت‌آبادی می‌خواست یک رمان تهرانی یا آمریکایی بنویسد این امتیاز و برتری را دیگر نداشت.

– چه شد که اسم «شیخعلی میرزا» را انتخاب کردید؟

سیدامیر: شیخعلی میرزا نام نخستین حاکم ملایر است. همان کسی که بعدها با لقب شیخ‌الملوک مشهور شد.

کیمیا: اتفاقی که در ملایر دیدیم این بود که اشخاصی مانند سیف‌الدوله یا کریم‌خان زند از نام‌هایی هستند که زیاد به آنها پرداخته شده‌است. ولی از بعضی اشخاص نامی نیست. قسمت‌هایی از تاریخ ملایر دست‌نخورده باقی مانده‌است که بهتر بود به سراغ آن برویم.

فایل pdf این مصاحبه 👇🏻

هفته‌نامه فرهنگ‌ملایر

عمارت تاریخی لطفعیان‌(موزه ملایر)

عمارت تاریخی لطفعلیان‌(موزه ملایر)

در خیابان شهید مصطفی‌خمینی ملایر یک خانه قدیمی به یادگار از دوره قاجار وجود دارد که در سال ۱۳۸۰ به عنوان آثار ملی میراث فرهنگی ثبت و تبدیل به موزه ملایر شد.

این عمارت قدیمی متعلق به شخصی به اسم محسن‌مصدوقی معروف به مصدوق‌الممالک بوده است. که این لقب را مظفرالدین شاه به او داده است. او در سال ۱۲۶۰به همراه خانواده خود از اراک به ملایر مهاجرت کرد و زمین های زیادی در جنوب شهر ملایر خریداری و آباد کرد، محله‌هایی که بعدها زورآباد و فرح‌آباد نام گرفت. همچنین او روستاهای زیاد در اطراف ملایر از جمله می‌آباد، کمازان، پری و … اجاره و آباد کرد.

میرزا‌محسن‌آقا به واسطه ارتباط با درباریان در سال ۱۲۸۸ نماینده ملایر، نهاوند و توسرکان در دوره دوم مجلس شورای اسلامی شد و توانست با به خدمت‌گیری معماران معروف آن زمان این عمارتِ با شکوه را بسازد.

کل فضای این عمارت شامل منزل مسکونی، محوطه بیرونی، حسینیه، زور‌خانه، حمام و اصطبل بوده است. که به طور کلی در واقع مهم‌ترین قسمت‌های آن اندرونی،حسینیه و اصطبل بوده است. که حسینیه مهم‌ترین بخش این بنا محسوب می‌شود.

بعد‌ها بخش حسینیه این مجموعه توسط اسدالله‌خان‌ لطفعلیان خریداری شده و کاربری مسکونی گرفت. این بخش در دو طبقه ساخته شده و در سه ضلع حیاط مرکزی اتاق‌هایی با کاربری‌های مختلف و با نماهای بسیار زیبای آجری به صورت دوطبقه دیده می‌شود. سقف طبقه همکف پوشیده از طاق های آجری زیباست و پوشش طبقه فوقانی آن به صورت مسطح با تیر‌چوبی است.

در تاریخ ۱۹ اسفند ۱۳۸۰ این بنای تاریخی توسط میراث فرهنگی خریداری و به شماره ۴۸۹۲ به ثبت آثار ملی ایران رسید و تغییراتی از جمله ساخت موزه مردم‌شناسی با ماکت‌هایی در حال تهیه شیره انگور و کارگاه‌های صنایع‌دستی در آن ایجاد شد.

هم‌اکنون این بنای آجری ۲ طبقه معروف به خانه لطفعیان (موزه ملایر) با ۱۲۰۰ متر زیربنا، دو حیاط بیرونی و اندرونی، طاق نماهای بلند دو طبقه، شیشه‌های رنگی و درهای چوبی ارسی مظهری از مهارت و ذوق هنرمندان ۱۵۰ سال پیش یکی از جاذبه های گردشگری ملایر محسوب می‌شود.

یکی از عواملی که بر اهمیت تاریخی این موزه افزوده است، وجود اشیای باستانی بوده که از حفاری‌های انجام شده در محدود ملایر به دست آمده است.

از جالب‌ترین قسمت‌های این موزه برای بازدید کننده‌ها، موزه مردم‌شناسی است که طریقه پخت شیره انگور ملایر به روش سنتی را با استفاده از ماکت ها نشان می‌دهند. شیره‌پزی در ملایر از سنت‌های قدیمی در شهریور ماه است که مقارن با زمان برداشت انگور در این شهر است.